دانشنامه تاریخی
عصر مدرن سوریه شامل یک دوره طولانی است که از اواخر قرن بیستم آغاز و تا زمان حاضر ادامه دارد. این دوره زمان تغییرات عمیق سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بوده که تأثیرات قابل توجهی بر زندگی مردم و آینده کشور گذاشته است. مهم‌ترین رویدادهای این زمان شامل حکومت بشار اسد، اعتراضات در سوریه، پیامدهای جنگ داخلی و روابط بین‌المللی کشور است.
در سال 2000، پس از مرگ پدرش حافظ اسد، بشار اسد به ریاست جمهوری سوریه رسید. در ابتدا، حکومت او نوید اصلاحات و لیبرالی‌سازی را می‌داد. بشار اسد از ضرورت مدرن‌سازی کشور صحبت کرد و اقداماتی در راستای اصلاحات اقتصادی انجام داد. با این حال، تغییرات محدود بودند و به نظام سیاسی که همچنان خودکامه باقی مانده، نپرداختند. سرکوب‌های سیاسی و فقدان آزادی بیان همچنان نارضایتی‌هایی را در میان مردم برانگیخت.
با اینکه برخی از دستاوردهای اقتصادی مشاهده شد، بسیاری از سوری‌ها بهبود سطح زندگی خود را احساس نکردند. فساد، بیکاری و رشد نابرابری اجتماعی به مسائل مهمی تبدیل شدند. این عوامل در نهایت به کاتالیزوری برای اعتراضات گسترده‌ای که در سال 2011 آغاز شد، تبدیل شدند.
در مارس 2011، اعتراضات گسترده‌ای در سوریه به الهام از "بهار عربی" آغاز شد. مردم به خیابان‌ها آمدند و خواستار اصلاحات دموکراتیک، مبارزه با فساد و بهبود وضعیت اجتماعی شدند. اعتراضات به سرعت به درگیری‌های مسلحانه بین نیروهای دولتی و گروه‌های اپوزیسیون تبدیل شد. این آغاز یک جنگ داخلی طولانی‌مدت بود که عواقب ویرانگری برای کشور به همراه داشت.
این درگیری به دنبال مداخله بازیگران بین‌المللی مختلف، مانند روسیه و ایالات متحده، که از طرف‌های مختلف در جنگ حمایت می‌کردند، تشدید شد. جنگ منجر به تلفات عظیم انسانی، ویرانی زیرساخت‌ها و جابجایی میلیون‌ها نفر شد. طبق گزارش سازمان ملل، بیش از 13 میلیون سوری به کمک‌های انسانی نیاز دارند و میلیون‌ها نفر بی‌خانمان شده‌اند.
جنگ داخلی در سوریه منجر به عواقب انسانی سختی شد. هزاران نفر جان خود را از دست دادند و میلیون‌ها نفر مجبور شدند خانه‌های خود را ترک کنند. پناهندگان به کشورهای همجوار مانند ترکیه، لبنان و اردن و همچنین به اروپا رفتند. این جابجایی‌ها تنش‌های اجتماعی و اقتصادی قابل توجهی را در کشورهای پذیرنده به وجود آورد.
در داخل سوریه، جنگ داخلی تغییرات قابل توجهی را در ساختار اجتماعی ایجاد کرد. بسیاری از خانواده‌ها عزیزان خود را از دست داده و بسیاری از کودکان یتیم شدند. سیستم‌های آموزشی و بهداشتی تخریب شدند که آینده نسل جدید را به خطر انداخت. افزایش خشونت و عدم اطمینان به آینده به گسترش خشونت و رادیکالیزاسیون در میان جوانان کمک کرد.
پس از سال‌ها درگیری، وضعیت سیاسی در سوریه همچنان تنش‌زا باقی مانده است. دولت بشار اسد، با حمایت روسیه و ایران، توانسته است کنترل بخش‌های عظیمی از کشور را بازپس گیرد. با این حال، بسیاری از مناطق، به ویژه در شمال، تحت کنترل گروه‌های مختلف اپوزیسیون و نیروهای کرد باقی مانده‌اند. مذاکرات سیاسی که تحت نظارت سازمان ملل انجام می‌شود، نتایج قابل توجهی به همراه نداشته و درگیری همچنان حل نشده باقی مانده است.
در داخل کشور، دولت همچنان به اقدامات سخت‌گیرانه علیه اپوزیسیون و هرگونه نشانه‌ای از نارضایتی ادامه می‌دهد. سرکوب سیاسی، محدودیت‌های آزادی بیان و دستگیری‌های گسترده به امری عادی تبدیل شده است. این وضعیت جو ترس و سرکوب میان مردم ایجاد کرده و بازسازی کشور و بازگشت به زندگی مسالمت‌آمیز را دشوار می‌سازد.
عصر مدرن سوریه همچنین با روابط بین‌المللی پیچیده‌ای مشخص می‌شود. مداخله روسیه در این درگیری که در سال 2015 آغاز شد، تعادل قدرت در منطقه را تغییر داد. روسیه از رژیم بشار اسد حمایت کرده و به طور فعال در درگیری‌ها شرکت می‌کند، که این به دولت کمک کرده تا موقعیت‌های خود را تقویت کند. از سوی دیگر، ایالات متحده و متحدانش همچنان از گروه‌های اپوزیسیون و نیروهای کرد حمایت می‌کنند و این موضوع تنش‌های بیشتری را در سیاست بین‌المللی ایجاد می‌کند.
سوریه همچنین با تحریم‌های اقتصادی مواجه است که توسط غرب در پاسخ به اقدامات دولت علیه مردم عادی اعمال شده است. این تحریم‌ها وضعیت اقتصادی کشور را وخیم‌تر کرده و بازسازی پس از جنگ را دشوار می‌سازد. با این حال، برخی کشورها نظیر ایران و روسیه به ارائه کمک‌های اقتصادی و نظامی ادامه می‌دهند، که به دولت اجازه می‌دهد کنترل مناطق کلیدی را حفظ کند.
عصر مدرن سوریه زمان آزمایشات عمیقی است که نشانه‌ای غیرقابل پاک شدن در تاریخ کشور به جا گذاشته است. جنگ داخلی و پیامدهای آن همچنان بر زندگی سوری‌ها تأثیر می‌گذارد و بازسازی پس از درگیری از چالش‌های پیچیده و طولانی است. با وجود مشکلات، مردم سوریه استقامت و امید به آینده را نشان می‌دهند و به دنبال بازسازی صلح و ثبات در کشور خود هستند. فرایند آشتی و بازسازی نیاز به زمان و تلاش دارد و جامعه بین‌المللی نیز باید نقش خود را در حمایت از سوریه در این مسیر ایفا کند.