دانشنامه تاریخی
نمادهای دولتی - عنصر مهم هویت ملی است که تاریخ، فرهنگ و ارزش‌های یک کشور را منعکس می‌کند. نمادهایی مانند نشان، پرچم و سرود شعار، نماینده قدرت دولت و همچنین ایده‌آل‌ها و آرزوهای ملی مردم هستند. در سوریه، نمادهای دولتی ریشه‌های تاریخی عمیقی دارند و مراحل متعددی از توسعه کشور را، تغییرات سیاسی آن و همچنین ارتباطش با کشورهای عربی دیگر منعکس می‌کنند. در این بخش، تاریخ نمادهای دولتی سوریه، تغییرات آن و معناي آن در مراحل مختلف توسعه کشور را بررسی خواهیم کرد.
سوریه به مدت بیش از 400 سال تحت سلطه امپراتوری عثمانی (1516-1918) بود. در این زمان، کشور نمادهای دولتی مستقلی نداشت، زیرا بخشی از یک امپراتوری وسیعتر بود. نمادهای اصلی نمادهایی بودند که برای نمایندگی امپراتوری عثمانی به‌کار می‌رفتند، مانند نشان و پرچم عثمانی. نشان امپراتوری عثمانی شامل تصاویری بود که سلطان، به عنوان رئیس دولت را نمادین می‌کرد و همچنین عناصری که نمایانگر ایمان اسلامی بودند.
پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی در اوایل قرن بیستم، سوریه تحت قیمومت فرانسه قرار گرفت. این دوره مرحله مهمی در روند شکل‌گیری نمادهای دولتی سوریه بود.
پس از پایان جنگ جهانی اول، سوریه به یک سرزمین تحت قیمومیت فرانسه تبدیل شد. در دوره قیمومت فرانسه (1920-1946)، سوریه دارای خودمختاری محدود بود و نمادهای دولتی این دوره به‌طور قابل توجهی با کنترل فرانسه مرتبط بودند. با این حال، با گذشت زمان، جنبش‌های استقلال در سوریه آغاز شد و برخی نمادها شروع به کسب معانی کردند که با هویت سوری مربوط می‌شد.
یکی از این نمادها، نشان پادشاهی سوریه بود که در سال 1920 تأیید شد، زمانی که سوریه به یک پادشاهی تحت سلطه فیصلی اول تبدیل شد. در نشان، عقابی به تصویر کشیده شد که نماد قدرت و استقلال بود، همچنین عناصری عربی که ارتباط سوریه با دنیای عرب را تأکید می‌کردند، وجود داشتند. با این حال، پس از آنکه فرانسه در سال 1920 به‌طور غیررسمی بخش بزرگی از سوریه را ضمیمه کرد، نمادها رنگ و بوی ملی خود را از دست دادند.
در سال 1946، سوریه استقلال خود را به دست آورد و در کشور، فرآیند تأیید نمادهای دولتی خود آغاز شد. در این دوره، نشان جدیدی تصویب شد که استقلال کشور و تلاش آن برای هویت ملی را منعکس می‌کرد. نشان سوریه در این دوره شامل تصاویری از عقاب سوری بود که نماد قدرت و عزم بود. همچنین در نشان، عناصری عربی مانند شاخه‌های نخل که نماد صلح و شکوفایی هستند و همچنین نوشته عربی که نمایانگر اتحاد مردم سوریه است، وجود داشتند.
با این حال، تغییرات سیاسی و اجتماعی در سوریه در نیمه قرن بیستم منجر به تغییر در نمادهای دولتی شد. در سال 1958، پس از اتحاد سوریه با مصر در قالب جمهوری عربی متحد، پرچم جدیدی طراحی شد که نوارهای سبز، سفید، سیاه و قرمز و همچنین ستاره‌هایی نمایانگر اتحاد دو کشور بود.
از سال 1963 که نیروهای سوسیالیستی در سوریه به قدرت رسیدند، نمادهای دولتی دستخوش تغییرات دوباره‌ای شدند. ابتدا پرچم جدیدی تصویب شد که نماد تغییرات در ساختار سیاسی کشور و گرایش آن به سوسیالیسم عربی بود. در پرچم دوباره نوارهای سبز، سفید، سیاه و قرمز و همچنین دو ستاره سبز نمایانگر اتحاد سوریه و مصر وجود داشت. این پرچم تا سال 1980 پرچم رسمی سوریه باقی ماند.
در سال 1980، زمانی که سوریه به‌طور کامل استقلال خود را از مصر بازیابی کرد، پرچم تغییر کرد. در پرچم جدید همان رنگ‌ها حفظ شدند، اما ستاره‌ها حذف شدند و نماد پرچم بیشتر بر هویت ملی سوری متمرکز شد. این پرچم و نشان تا به امروز در سوریه موجود است، هرچند در سال‌های اخیر از واریاسیون‌های جدیدی از نشان و پرچم بسته به وضعیت سیاسی کشور استفاده می‌شود.
نشان سوریه مراحل مختلفی از تکامل را تجربه کرده است. از زمان به دست آوردن استقلال در سال 1946 تا کنون، نشان این کشور بر اساس وضعیت سیاسی کشور تغییر کرده است. در اوایل استقلال، در نشان، عقاب سوری به تصویر کشیده شده بود که نماد قدرت و استقلال بود. با این حال، در سال 1961، پس از اینکه سوریه جمهوری عربی متحد را ترک کرد، نشان تغییر کرد: در آن عقاب عربی به تصویر کشیده شد که همچنین نماد قدرت و استقلال دنیای عرب بود.
در سال 1980، نشان به‌طور کامل تغییر کرد و نمایانگر عقاب عربی بر بستر دو شاخه نخل سبز شد که نماد صلح و شکوفایی هستند. نشان نه تنها نماد استقلال سوریه، بلکه نقش آن در دنیای عرب را نیز نمایان می‌کرد. این نشان تا به امروز معتبر است و نماد رسمی دولتی سوریه محسوب می‌شود.
پرچم سوریه از مراحل مختلف تغییرات عبور کرده است. در مراحل اولیه، در اوایل قرن بیستم، وقتی سوریه تحت قیمومیت فرانسه قرار داشت، از نمادهای فرانسوی استفاده می‌کرد. پس از به‌دست آوردن استقلال در سال 1946، پرچم جدیدی تصویب شد که سه رنگ را نمایان می‌کرد: سبز، سفید و سیاه که نماد ملی‌گرایی عرب بود. در سال 1958، در ارتباط با اتحاد با مصر، پرچم تغییر کرد و دو ستاره سبز روی آن قرار گرفت که نمایانگر اتحاد دو کشور بودند.
پس از سال 1963، پرچم سوریه نماد گرایش سوسیالیستی آن و همچنین اتحادش با مصر شد. در سال 1980، پس از قطع روابط با مصر، ستاره‌ها از پرچم حذف شدند و پرچم نمایانگر جمهوری عربی سوریه به‌تنهایی شد. این پرچم همچنان نماد رسمی سوریه تا به امروز باقی مانده است.
نمادهای دولتی سوریه نه تنها تاریخ طولانی و غنی آن را منعکس می‌کنند بلکه تغییرات سیاسی که در سرتاسر قرن بیستم و همچنان ادامه دارد را نیز نمایان می‌کنند. نشان، پرچم و سایر نمادهای کشور نقش مهمی در تقویت هویت ملی و وحدت ایفا می‌کنند. با وجود بحران‌های سیاسی و تغییر قدرت، نمادها همچنان عنصر مهمی در فرهنگ و تاریخ سوریه باقی مانده و به عنوان پیوندی برای مردم سوریه عمل می‌کنند.