دانشنامه تاریخی
دوره باستانی در سوریه شامل دوره زمانی گسترده‌ای است که از قرن هفتم قبل از میلاد آغاز و با فتح عرب‌ها در قرن هفتم میلادی خاتمه می‌یابد. این دوره با تغییرات فرهنگی، سیاسی و اقتصادی قابل توجهی مشخص می‌شود. سوریه که در تقاطع مسیرهای تجاری مهم واقع شده است، به مرکزی برای بسیاری از تمدن‌ها تبدیل شد که تأثیر خود را بر توسعه آن گذاشتند.
در قرن هفتم قبل از میلاد، در سرزمین سوریه شهرهای-دولت‌هایی مانند اوگاریت و حلب شکل گرفتند. این شهرها به خاطر موقعیت استراتژیک خود به مراکز تجاری مهمی تبدیل شدند. اوگاریت، به ویژه، به خاطر خط نوشتاری و دستاوردهای فرهنگی خود مشهور است. خط اوگاریتی، یکی از اولین سیستم‌های الفبایی، مبنای الفباهای بعدی شد.
شهرهای سوریه به طور فعال با تمدن‌های همسایه مانند مصر، بین‌النهرین و پادشاهی هیتی تعامل داشتند. تأثیر این فرهنگ‌ها در معماری، دین و هنر نمایان شد. فعالیت‌های کشاورزی و دامپروری و همچنین صنایع دستی به توسعه اقتصادی کمک کردند.
یکی از مهم‌ترین دولت‌های اولیه در سوریه، پادشاهی ابلا بود که از سال 3000 قبل از میلاد تا 1600 قبل از میلاد وجود داشت. ابلا در مسیر تجاری مهمی واقع شده بود و دارای اقتصادی پیشرفته بود. حفاری‌های باستان‌شناسی در ابلا آرشیوهای غنی را کشف کردند که شامل لوح‌های میخی بودند و افق‌های جدیدی برای مطالعه زبان‌های کهن سامی گشودند.
ابلا به خاطر روابط دیپلماتیک خود با قدرت‌های همسایه مشهور بود. این آرشیوها شاهد تبادل فرهنگی و تعامل با دیگر مناطق هستند. ابلا همچنین به خاطر معماری‌اش، از جمله کاخ‌ها و معابد، شناخته می‌شود که نشان‌دهنده سطح بالای توسعه اجتماعی است.
از قرن نهم قبل از میلاد، سوریه میدان جنگ بین امپراتوری‌های مختلف شد. آشوری‌ها تحت رهبری پادشاهان خود شروع به گسترش در سوریه کرده و سرزمین‌های قابل توجهی را تصرف کردند. امپراتوری آشور که به اوج خود در قرن هشتم قبل از میلاد رسید، میراث قابل توجهی از نظر معماری و هنر و همچنین سیستم سیاسی سخت‌گیرانه به جای گذاشت.
در قرن‌های بعد، سوریه تحت تأثیر بابل و امپراتوری هخامنشی قرار گرفت. پارسیان که در قرن ششم قبل از میلاد سوریه را فتح کردند، سیستم اداری و سنت‌های فرهنگی خود را وارد کردند. زرتشتی‌گری، دین پارسیان، همچنین تأثیری بر جمعیت محلی گذاشت و عناصری به فعالیت مذهبی موجود افزود.
با ورود اسکندر مقدونی در قرن چهارم قبل از میلاد و تشکیل دولت‌های هلنیستی مانند امپراتوری سلوکی، سوریه به مرکز مهمی از فرهنگ یونانی تبدیل شد. آنتیوخ، که توسط اسکندر تأسیس شد، یکی از بزرگ‌ترین و پررونق‌ترین شهرهای دنیای باستان شد. این شهر دانشمندان، فیلسوفان و بازرگانان را از سراسر منطقه جذب کرد.
در این دوره، تبادل فرهنگی قابل توجهی در سوریه رخ داد. زبان یونانی به زبان فرهنگ و علم تبدیل شد و سنت‌های معماری در روح هلنیسم دوباره تصور شد. تئاترها، معابد و کاخ‌های ساخته شده در این دوره به نمادهای رونق و ثروت فرهنگی منطقه تبدیل شدند.
در قرن اول قبل از میلاد، سوریه به امپراتوری روم پیوست. تحت حاکمیت رومیان، کشور به اوج خود رسید. معماری و زیرساخت‌ها به سرعت توسعه یافتند. رومیان جاده‌ها، آكوادوك‌ها، تئاترها و آمفی‌تئاترها ایجاد کردند که باعث رونق اقتصادی شدند.
آنتیوخ و پالمیرا به مراکز مهم تجارت و فرهنگ تبدیل شدند. آنتیوخ به خاطر مدارس فلسفه و بلاغت خود مشهور بود و پالمیرا به خاطر زیبایی معماری و موقعیت استراتژیکش در مسیرهای کاروانی. سوریه به یکی از مهم‌ترین استان‌های امپراتوری روم تبدیل شد و نقش کلیدی در اقتصاد آن ایفا کرد.
دوره باستانی در سوریه به خاطر تنوع فرهنگ‌ها و ادیانش مشخص می‌شود. مردم محلی بسیاری از خدایان و ایزدان را پرستش می‌کردند، که این امر در معماری و هنر منعکس می‌شود. معابد و مکان‌های مقدس مختلفی که به ایزدان محلی اختصاص داشتند، در سرتاسر کشور ساخته شدند. فعالیت‌های مذهبی شامل قربانی‌ها، آیین‌ها و جشن‌هایی بود که نقش مهمی در زندگی اجتماعی داشتند.
با ورود یونانی‌ها و رومی‌ها، ایده‌های فلسفی و دینی جدید به تدریج در سنت‌های محلی وارد شد. مسیحیت که در قرن اول میلادی شکل گرفت، به سرعت در سوریه گسترش یافت و آنتیوخ به یکی از اولین مراکز جامعه مسیحی تبدیل شد. این تأثیر بخشی از میراث تاریخی سوریه شد.
دوره باستانی در سوریه زمانی بود به همراه تغییرات و دستاوردهای چشمگیر که در این سرزمین فرهنگ‌ها و تمدن‌های منحصر به فردی شکل گرفت. تأثیر امپراتوری‌های مختلف، سنت‌های فرهنگی و فعالیت‌های مذهبی اثر عمیقی در تاریخ این منطقه گذاشت. میراث سوریه باستانی هنوز بر زمان حاضر تأثیر می‌گذارد و هویت فرهنگی این کشور با تاریخ غنی آن شکل می‌گیرد.