دانشنامه تاریخی
قدمت سوریه دوره‌ای است که در آن این سرزمین نقش مهمی در تاریخ خاورمیانه ایفا کرد. سوریه شاهد ظهور و ناپدید شدن بسیاری از تمدن‌ها بوده است، از اوایل نوسنگی تا دوران باستان. موقعیت کشور در تلاقی راه‌های تجاری بین شرق و غرب آن را به مرکز مهم فرهنگی و اقتصادی تبدیل کرد.
زمین سوریه از زمان‌های دور مسکونی بوده است. اولین سکونتگاه‌ها در دوره نوسنگی و حدود 8000 سال قبل از میلاد ایجاد شد. یافته‌های باستان‌شناسی نشان‌دهنده توسعه کشاورزی و دامداری است. فرهنگ‌های شناخته‌شده این دوره شامل فرهنگ‌های حلاف و عبید است که در مکان‌هایی مانند تل ابوحریر و تل حلاف نشانه‌هایی از خود به جا گذاشته‌اند.
از هزاره سوم قبل از میلاد، دولت‌های شهری بر روی زمین سوریه شکل گرفتند. یکی از اولین مراکز مهم، دولت ابل بود که حدود 3000 سال قبل از میلاد تأسیس شد. ابل در قرن 24 قبل از میلاد به اوج خود رسید و به دلیل خط‌نگاری و بایگانی‌های غنی خود که در دهه 1960 توسط باستان‌شناسان کشف شد، مشهور شد.
شهر مهم دیگر، ماری بود که همچنین مرکز تجارت و فرهنگ بود. این شهرها به طور فعال با کشورهای همسایه مانند اکد، بین‌النهرین و مصر در ارتباط بودند. در طول قرن‌ها، تأثیرات امپراتوری‌های مختلف، مانند هیتی‌ها و آشوری‌ها، تأثیری بر نقشه سیاسی منطقه داشت.
سوریه سرزمینی چندفرهنگی بود که در آن ملت‌ها و زبان‌های مختلفی وجود داشت. گروه‌های قومی اصلی شامل سامی‌ها، اموری‌ها و هیتی‌ها بودند. دین نقش مهمی در زندگی مردم باستانی سوریه ایفا می‌کرد. خدایان متعددی بر اساس منطقه مورد پرستش قرار می‌گرفتند، از جمله بعل و آستارت. معبدها و مکان‌های مقدس در شهرهایی مانند اوگاریت و حلب ساخته می‌شدند، جایی که قربانی‌ها و مراسم انجام می‌شد.
اگاریت، که در سواحل دریای مدیترانه واقع شده، یکی از تأثیرگذارترین شهر-دولت‌ها بود. خط‌نگاری اگرایتی، یکی از اولین سیستم‌های الفبایی، برای ثبت زبانی استفاده می‌شد که اساس الفباهای بعدی شد. اگرایت همچنین به خاطر آثار ادبی خود، مانند اسطوره‌های بعل و آستارت، که بر سایر فرهنگ‌های باستانی تأثیر گذاشت، مشهور است.
با آمدن امپراتوری‌های مختلف مانند مصری، آشوری و بابل، سوریه به یک منطقه مهم رقابت تبدیل شد. آشوری‌ها، تحت رهبری پادشاهان خود، مانند تیگلات‌پالسر III، بخش‌های قابل توجهی از سوریه را فتح کرده و سیاست‌های سختی نسبت به ملت‌های مغلوب اعمال کردند.
بعداً، در قرن هفتم قبل از میلاد، سوریه تحت تأثیر امپراتوری پارس قرار گرفت. پادشاه پارس، کوروش بزرگ، فتوحات زیادی در خاورمیانه انجام داد و سوریه را به امپراتوری خود پیوست، که منجر به تبادل فرهنگی و گسترش زرتشتی‌گری شد.
با آمدن اسکندر مقدونی در قرن چهارم قبل از میلاد و شکل‌گیری پادشاهی‌های هلنیستی، سوریه مرکز مهمی از فرهنگ یونانی شد. شهر انطاکیه به عنوان یک مرکز فرهنگی و سیاسی مهم تأسیس شد. پس از سقوط دولت‌های هلنیستی، سوریه به امپراتوری روم پیوست و دوره‌ای از صلح و شکوفایی نسبی را تجربه کرد.
در دوران سلطنت روم، معماری و زیرساخت‌ها در سوریه به طور قابل توجهی توسعه یافت. جاده‌ها، آب‌نماها و تئاترها ساخته شدند که به شکوفایی اقتصادی کمک کردند. انطاکیه و پالمیرا به مراکز فرهنگی و تجاری معروف تبدیل شدند.
قدمت سوریه زمان تغییرات و دستاوردهای قابل توجهی بود، زمانی که در این سرزمین فرهنگ‌ها و تمدن‌های منحصر به فردی توسعه یافتند. تنوع ملت‌ها و ادیان، همچنین موقعیت استراتژیک بر سر راه‌های تجاری، سوریه را به بازیگر مهمی در تاریخ خاورمیانه تبدیل کرده است. میراث باستانی تا به امروز بر فرهنگ و هویت مدرن این منطقه تأثیر می‌گذارد.