دانشنامه تاریخی
قبرس یک کشور جزیره‌ای کوچک در شرق دریای مدیترانه است که اقتصاد آن به میزان زیادی به گردشگری، خدمات مالی و فعالیت‌های تجاری وابسته است. از جنبه‌ی تاریخی، ساختار اقتصادی کشور تغییرات قابل توجهی را تجربه کرده است، به ویژه پس از به دست آوردن استقلال در سال 1960 و به دنبال بی‌ثباتی سیاسی و اقتصادی ناشی از حمله ترکیه در سال 1974. با وجود این چالش‌ها، قبرس توانسته است در توسعه اقتصادی موفقیت‌های قابل توجهی کسب کند و امروزه به عنوان اقتصادی پایدار و در حال توسعه با بخش‌های خدمات، مالی و فناوری‌های پیشرفته شناخته می‌شود.
اقتصاد قبرس در حال توسعه و با سطح زندگی نسبتاً بالایی است و تنوع زیادی در بخش‌های مختلف دارد. در سال 2023، تولید ناخالص داخلی کشور حدود 30 میلیارد یورو بود که قبرس را به یکی از کشورهای ثروتمندتر در میان کشورهایی با جمعیت زیر 2 میلیون نفر تبدیل می‌کند. منابع اصلی درآمد شامل بخش خدمات، از جمله مالی، گردشگری و فناوری اطلاعات است.
تولید ناخالص داخلی به ازای هر نفر در قبرس در سطح 28,000 یورو قرار دارد که به طور قابل توجهی بالاتر از متوسط سطح اتحادیه اروپا است. تجارت خارجی نیز بخش مهمی از اقتصاد است، با تمرکز قوی بر واردات و صادرات کالاها و خدمات. در سال‌های اخیر، رشد تولید ناخالص داخلی به طور مداوم در سطح 3-4% در سال حفظ شده که نشان‌دهنده‌ی پویایی مثبت در کشور است.
با وجود اینکه کشاورزی در اقتصاد قبرس سهم نسبتا کوچکی دارد، اما اهمیت زیادی برای اقتصاد محلی و فرهنگ دارد. محصولات کشاورزی اصلی تولید شده در قبرس شامل میوه‌های سیترسی، انگور، زیتون، سبزیجات و سیب‌زمینی است. قبرس همچنین به خاطر صنعت شراب‌سازی خود معروف است و شراب یکی از کالاهای صادراتی اصلی کشور است.
کشاورزی در قبرس با چالش‌هایی مانند آب و هوای خشک و منابع طبیعی محدود مواجه است. با این حال، به لطف به‌کارگیری روش‌های مدرن کشاورزی و آبیاری، کشور توانسته است تولیدات کشاورزی خود را حفظ کند و سنت‌های تولید محصولات با کیفیت بالا را ادامه دهد. برنامه‌های حمایت دولتی و سرمایه‌گذاری در کشاورزی نیز به بهبود بهره‌وری در این بخش کمک می‌کند.
گردشگری یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصاد قبرس است و بخش قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی کشور را تشکیل می‌دهد. قبرس به دلیل آب‌وهوای گرم، سواحل زیبا، آثار تاریخی و فرهنگ منحصر به فرد خود به عنوان یک مقصد گردشگری محبوب شناخته می‌شود. مناطق گردشگری اصلی شامل لیماسول، پافوس، لارناکا و پروتاراس است.
در سال 2019، تعداد گردشگران در قبرس از 4 میلیون نفر فراتر رفت و در سال 2020، با وجود پاندمی، این بخش همچنان نشان‌دهنده‌ی انعطاف و تطبیق خاصی بود. در سال‌های اخیر، قبرس به طور فعال به توسعه‌ی اشکال خاص گردشگری مانند گردشگری کشاورزی، فرهنگی و اکوتوریسم پرداخته که این امر اجازه می‌دهد گروه‌های جدیدی از گردشگران جذب شده و بازار گسترش یابد.
علاوه بر این، دولت قبرس تلاش می‌کند تا گردشگری را در طول سال توسعه دهد، با ارائه خدمات گردشگری مرتبط با تعطیلات زمستانی، مسیرهای کوهستانی و رویدادهای فرهنگی، که این امر به کاهش نوسانات فصلی در جریان گردشگران کمک می‌کند.
بخش مالی قبرس یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در اقتصاد کشور است. قبرس به مدت طولانی مرکز مالی و تجاری مهمی برای کشورهای اروپا، خاورمیانه و آفریقا بوده است. دلیل اصلی این امر سیاست‌های مالی مساعد، وجود سیستم بانکی توسعه یافته و نرخ‌های پایین مالیات بر درآمدهای شرکتی است.
در دهه‌های اخیر، قبرس به یک مرکز مهم برای شرکت‌های بین‌المللی، به ویژه در حوزه‌های مالی، بیمه و تجارت با ارزهای رمزنگاری شده تبدیل شده است. با مواجهه با بحران اقتصادی در سال 2013، قبرس تعدادی اصلاحات شامل تقویت بخش بانکی و جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی را انجام داد که توانستند اقتصاد کشور را احیا کرده و اعتماد به نهادهای مالی را بازگردانند.
قبرس همچنین به‌عنوان یک مرکز برای بازی‌های آنلاین و شرط‌بندی‌ها، و همچنین در زمینه فناوری‌های بلاکچین به‌طور فعال در حال توسعه است. تمام این اقدامات به تقویت ثبات اقتصادی و تبدیل کشور به یک مرکز مالی منطقه‌ای کمک می‌کند.
قبرس منابع طبیعی محدودی دارد، اما کشور به‌طور فعال برای بهره‌برداری از آن‌ها کار می‌کند. یکی از دستاوردهای مهم، کشف میادین بزرگ گاز طبیعی در بخش شرقی دریای مدیترانه در سال 2011 است. این کشف دیدگاه‌های جدیدی را برای اقتصاد قبرس ایجاد کرد و کشور شروع به توسعه‌ی صنعت نفت و گاز کرده و زیرساخت‌های لازم برای استخراج و صادرات گاز را می‌سازد.
قبرس همچنین به طور فعال در حال سرمایه‌گذاری در توسعه‌ی منابع انرژی تجدیدپذیر مانند نیروگاه‌های خورشیدی و بادی است. مقامات قبرس تلاش‌های خود را برای بهبود امنیت انرژی کشور و کاهش وابستگی به واردات انرژی معطوف کرده‌اند.
با این حال، با وجود این موفقیت‌ها، قبرس هنوز با چالش‌هایی در حوزه انرژی مواجه است که ناشی از بی‌ثباتی سیاسی و تقسیم جزیره است. با این حال، جزیره همچنان به تنوع بخشیدن به منابع انرژی خود و استفاده از منابع تجدیدپذیر برای کاهش انتشار کربن ادامه می‌دهد.
نیروی کار قبرس با سطح بالای تحصیلات و تخصص خود شناخته می‌شود که این کشور را برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی جذاب می‌سازد. بخش خدمات، شامل مالی و فناوری اطلاعات، بزرگ‌ترین کارفرما در جزیره است. همچنین تقاضا برای متخصصان در زمینه گردشگری و هتلداری در حال افزایش است.
با این حال، با وجود سطح بالای تحصیلات، بازار کار قبرس با مشکلات خاصی مانند بیکاری در میان جوانان و پیری جمعیت مواجه است. در سال‌های اخیر، دولت اقدامات لازم را برای تحریک اشتغال و ایجاد شغل‌های جدید در بخش‌های نوآورانه نظیر فناوری و تحقیق علمی انجام داده است.
قبرس به‌طور فعال تجارت خارجی خود را گسترش می‌دهد و محصولات کشاورزی، کالاهای صنایع سبک و همچنین خدمات مالی و حقوقی را صادر می‌کند. شرکای تجاری اصلی شامل کشورهای اتحادیه اروپا، بریتانیا و کشورهای خاورمیانه هستند. کشور همچنین به دلیل وضعیت خود به عنوان عضو اتحادیه اروپا و توافقنامه‌های تجارت آزاد، تجارت آزاد با تعدادی از کشورها دارد.
سیاست اقتصادی قبرس بر حفظ ثبات، تحریک رشد از طریق سرمایه‌گذاری در زیرساخت و تنوع بخشی به اقتصاد، بهبود کیفیت زندگی شهروندان و جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی متمرکز است. کشور همچنین به‌طور فعال در حال کار بر بهبود سیاست‌های شرکتی و مالیاتی است تا بتواند در بازار جهانی رقابتی باقی بماند.
اقتصاد قبرس در دهه‌های اخیر از نظر مثبت نشان‌دهی می‌کند، با توسعه بخش مالی، کشاورزی، گردشگری و صنایع جدیدی مانند فناوری اطلاعات و انرژی. چالش بزرگ همچنان بی‌ثباتی سیاسی و تقسیم جزیره است، اما با این وجود، قبرس به توسعه‌ی خود به‌عنوان یک مرکز منطقه‌ای مهم برای کسب و کار و سرمایه‌گذاری ادامه می‌دهد. در آینده، کشور به تقویت پایگاه اقتصادی خود، بهبود زیرساخت‌ها و تحریک فناوری‌های نوآورانه ادامه خواهد داد.