دانشنامه تاریخی
اصلاحات اجتماعی قبرس تاریخ طولانی و متنوعی دارند که تغییرات داخلی و تأثیر عوامل خارجی از جمله سلطه استعماری و بحرانهای سیاسی را منعکس میکند. این اصلاحات به جنبههای مختلف زندگی جامعه مربوط میشود، از جمله آموزش، بهداشت، حقوق بشر و عدالت اجتماعی. اصلاحات در حوزه اجتماعی نقش مهمی در شکلگیری قبرس به عنوان یک کشور مستقل ایفا کرد و همچنان بر زندگی شهروندانش در دوران معاصر تأثیر میگذارد.
در دوره سلطنت عثمانی، از سال 1571 تا 1878، قبرس تحت کنترل امپراتوری عثمانی بود. عثمانیان تعدادی اصلاحات اداری و اجتماعی-اقتصادی را برای بهبود مدیریت جزیره و حفظ ثبات معرفی کردند. اما این اصلاحات عمدتاً به ساختار اداری اختصاص داشتند و به طور کلی به حوزه اجتماعی نمیپرداختند. وظایف اصلی حکومت عثمانی شامل حفظ نظم و کنترل مالیات بود. در حوزه اجتماعی، قدرت عثمانی منجر به تقویت ساختارهای سنتی مانند جوامع مسلمان و مسیحی شد.
اصلاحات عثمانی همچنین کشاورزی را تحت تأثیر قرار داد. تمرکز بر بهبود آبیاری و مالکیت زمین بود. با این حال، این اصلاحات به بهبود رفاه اکثر جمعیت کمک نکرد و نابرابری اجتماعی همچنان قابل توجه بود. سیستم زمینداری که در مناطق روستایی وجود داشت، فرصتهای ارتقاء وضعیت اجتماعی را برای اکثر قبرسیها محدود میکرد.
پس از اینکه بریتانیا در سال 1878 کنترل قبرس را به دست گرفت، موج جدیدی از اصلاحات از جمله اصلاحات اجتماعی آغاز شد. در دوره سلطنت بریتانیا، جزیره تغییرات قابل توجهی را در حوزههای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تجربه کرد. مقامات استعماری بریتانیا در تلاش بودند تا زیرساختهای قبرس را مدرن کنند، کشاورزی را توسعه دهند و یک سیستم مالیاتی کارآمدتر ایجاد کنند. با این حال، اصلاحات همیشه به بهبود شرایط زندگی جمعیت محلی کمک نمیکردند.
یکی از مهمترین تغییرات اجتماعی که بریتانیاییها معرفی کردند، توسعه سیستم آموزشی بود. در قبرس، مدارس ساخته شدند و شرایط آموزشی، به ویژه برای جامعه یونانی بهبود یافت. با این حال، دسترسی به آموزش برای قبرسیهای ترکیهای همچنان محدود بود. سیستم آموزشی به ارزشها و سنتهای انگلیسی-یونانی متکی بود که منجر به شکلگیری تفاوتهای فرهنگی بین دو گروه نژادی اصلی در جزیره شد.
در حوزه بهداشت، بریتانیا یک سیستم بهداشت عمومی معرفی کرد که به ساکنان محلی خدمات پزشکی ارائه میکرد. با این حال، دسترسی به خدمات پزشکی برای طبقات فقیر محدود باقی ماند و بیماریهایی مانند مالاریا و سل همچنان به سلامت قبرسیها آسیب میرساند. مقامات مستعمراتی همچنین به توسعه زیرساختها، از جمله جادهها و سیستم آبرسانی پرداختند که به بهبود زندگی کمک کرد، اما مشکل نابرابری اجتماعی را حل نکرد.
پس از کسب استقلال در سال 1960، جمهوری قبرس شروع به اعمال اصلاحات اجتماعی خود کرد. در سالهای اولیه استقلال، دولت سعی داشت تا نهادهای اجتماعی را تقویت کند و برابرای برای همه شهروندان، صرفنظر از تعلق قومی، را فراهم کند. در چارچوب این تلاشها، یک نظام قانون اساسی جدید تصویب شد که شامل حفاظت از حقوق اقلیتها و ایجاد یک جامعه فراگیرتر بود.
یکی از اولین اقدامات بزرگ در حوزه اجتماعی، معرفی برنامهای برای تأمین آموزش برای همه شهروندان بود. در دهه 1960، دولت یک سیستم آموزشی ملی ایجاد کرد که هدف آن افزایش سطح سواد و تأمین دسترسی به آموزش با کیفیت بود. این برنامه به قبرسیهای یونانی و ترکیهای اختصاص داشت که گام مهمی در غلبه بر تفاوتهای اجتماعی و قومی در جزیره بود.
علاوه بر این، در این دوره تلاشها برای بهبود سیستم بهداشت آغاز شد. بیمارستانها، کلینیکها و مؤسسات پزشکی جدید تأسیس شدند تا دسترسی به خدمات پزشکی برای تعداد بیشتری از شهروندان فراهم شود. اما مشکل کمبود نیروی پزشکی و هزینههای بالای خدمات بهداشتی به سختی حل شد.
درگیری ناشی از تهاجم ترکیه در سال 1974 به تغییرات قابل توجهی در سیستم اجتماعی قبرس منجر شد. جزیره به دو قسمت تقسیم شد و این تقسیم بر بسیاری از جنبههای زندگی اجتماعی تأثیر گذاشت. جمهوری قبرس اصلاحات را در قسمت جنوبی جزیره ادامه داد، در حالی که قسمت شمالی تحت کنترل ترکیه قرار گرفت که هماهنگی تلاشها در حوزه اجتماعی را دشوار کرد.
در این دوره، تلاشهایی برای تثبیت وضعیت اجتماعی انجام شد که شامل برنامههایی برای بازسازی زیرساختهای تخریب شده و بهبود شرایط زندگی برای پناهندگان بود. هزاران قبرسی که به دنبال درگیری خانههای خود را ترک کرده بودند، به حمایت و اسکان نیاز داشتند. برای حل این مشکلات، دولت برنامههای اجتماعی متنوعی ایجاد کرد که شامل کمکهای مسکن، کمکهای مالی و برنامههای آموزشی برای پناهندگان بود.
پس از تقسیم جزیره، دولت جمهوری قبرس بر ایجاد زیرساختهای اجتماعی متمرکز شد که هدف آن بهبود کیفیت زندگی برای قبرسیهای یونانی بود. به ویژه، در این دوره برنامههای اجتماعی جدیدی در حوزههای مسکن، بهداشت و تأمین اجتماعی اجرا شد. دولت نیز اقداماتی را برای بهبود شرایط کار و حفظ حقوق کارگران اتخاذ کرد.
در دهههای اخیر، جمهوری قبرس همچنان به انجام اصلاحات اجتماعی ادامه میدهد که هدف آن بهبود کیفیت زندگی شهروندان است، به ویژه در زمینه عضویت در اتحادیه اروپا که قبرس در سال 2004 به آن دست یافت. استانداردهای سیاست اجتماعی مطابق با الزامات اتحادیه اروپا سازگار شدهاند که منجر به بهبود خدمات اجتماعی و حقوق شهروندان شده است.
یکی از مهمترین اصلاحات در حوزه اجتماعی، توسعه سیستم تأمین اجتماعی بود. سیستم تأمین اجتماعی قبرس به روزرسانی شد و ثبات و دسترسی پرداختها برای شهروندان سالخورده را تأمین کرد. همچنین برنامههای جدیدی برای افراد دارای معلولیت و بازنشستگان معرفی شد که سطح حمایت اجتماعی را افزایش داد.
سیستم بهداشت نیز تغییرات زیادی را تجربه کرد. در سال 2019، یک سیستم جدید بهداشت ملی معرفی شد که به همه شهروندان و ساکنان دائمی قبرس دسترسی برابر به خدمات پزشکی ارائه میدهد. این اصلاحات به طور قابل توجهی دسترسی و کیفیت خدمات پزشکی را بهبود بخشید و موانع مالی را برای اکثر ساکنان جزیره کاهش داد.
قبرس همچنین به توسعه سیستم آموزشی ادامه میدهد و دسترسی به آموزش با کیفیت را در تمام سطوح تضمین میکند. در سالهای اخیر، یک سیستم دانشگاهی در کشور معرفی شده است که آموزش عالی را ارائه میدهد که به رشد تعداد دانشجویان تحصیلکرده در جزیره و جذب دانشجویان بینالمللی کمک کرده است.
اصلاحات اجتماعی قبرس نقش مهمی در بهبود زندگی شهروندانش و تأمین عدالت اجتماعی ایفا کرده است. این اصلاحات تمایل دولت قبرس را برای ایجاد یک جامعه فراگیرتر و عادلانهتر منعکس میکند که در آن هر شهروند به آموزش با کیفیت، بهداشت و حمایت اجتماعی دسترسی دارد. با این حال، مشکلات ناشی از تقسیم جزیره و چالشهای پیش روی دولت همچنان پایدار هستند که نیاز به تلاشهای بیشتری برای دستیابی به ثبات اجتماعی و برابری دارد. اصلاحات اجتماعی معاصر قبرس همچنان به تقویت بنیادهای دولت کمک میکند و شرایط بهتری برای زندگی و کار شهروندان فراهم میآورد.