دانشنامه تاریخی
قبرس، با تاریخ منحصر به فرد و موقعیت استراتژیک خود، مرکز فرهنگی و سیاسی مهمی در دریای مدیترانه است. اسناد تاریخی که به مدت هزاران سال حفظ شده‌اند، نقش کلیدی در درک توسعه جزیره، مردم، فرهنگ و سیاست آن دارند. این اسناد به وقایعی اشاره می‌کنند که چهره مدرن قبرس را شکل داده‌اند، روابط آن با مناطق همسایه و لحظات مهم تاریخ داخلی آن. در این مقاله به برخی از مشهورترین و مهم‌ترین اسناد تاریخی قبرس، اهمیت و تأثیر آنها بر توسعه جزیره پرداخته شده است.
تاریخ مستند کردن در قبرس به دوران باستان آغاز می‌شود. یکی از نخستین اسناد شناخته شده، نوشته‌ای به زبان قبرسی است که در کاوش‌های باستان‌شناسی یافت شده است. این نوشته که به پایان هزاره دوم قبل از میلاد نسبت داده می‌شود، در منطقه کیتیون (لارنکا امروز) یافته شده است. خط قبرسی یکی از اشکال نوشتاری یونان باستان است که برای ثبت گفتار استفاده می‌شود و گواهی مهم بر فرهنگ نوشتاری اولیه جزیره است.
دیگر artefact مهم "استلای قبرس" است که به حدود 1200 سال قبل از میلاد نسبت داده می‌شود. این سند که بر روی سنگ حک شده است، منبع مهمی برای مطالعه ساختارهای سیاسی و اجتماعی قبرس باستانی به شمار می‌رود. در آن توصیفاتی از حکام جزیره و روابط آنها با تمدن‌های همسایه وجود دارد.
پس از فتح جزیره توسط روم در سال 58 قبل از میلاد، قبرس بخشی از امپراتوری روم و سپس امپراتوری بیزانس شد. در این دوره، اسناد مهمی که نظام سیاسی، قوانین و روابط با کشورهای همسایه را منعکس می‌کنند، در جزیره تولید شدند. یکی از این اسناد "عمل سینودال" است که در سال 431 در سومین شورای جهانی که در افسس برگزار شد، تنظیم شد. این عمل به مسائل کلیسایی و تأیید دکترین‌هایی که برای جامعه مسیحی قبرس که تحت صلاحیت امپراتوری بیزانس باقی ماند، اهمیتی ویژه داشت، مربوط بود.
اسناد بیزانسی غالباً به مسائل مذهبی، دیرها و قدرت کلیسایی مرتبط بودند. یکی از اسناد معروف آن زمان مجموعه‌ای از احکام امپراتوران بیزانس است که به حقوق مالکیت کلیسا در قبرس مربوط می‌شود که گواهی بر نقش مهم دین در زندگی سیاسی جزیره است. همچنین باید به تعدادی از منشورهای بیزانسی اشاره کرد که اهدای زمین‌ها و حقوق در جزیره به نفع سازمان‌های کلیسایی را توصیف می‌کنند که در زندگی اجتماعی نقش مرکزی داشتند.
فتح قبرس توسط عثمانی‌ها در سال 1571 و ادغام آن در امپراتوری عثمانی تأثیر قابل توجهی در تاریخ جزیره گذاشت. در این دوره، تعدادی از اسناد مهم تولید شدند که به مدیریت، مالیات‌گیری و قواعد قانونی که توسط مقامات عثمانی برقرار شده بودند، مربوط می‌شوند. یکی از معروف‌ترین اسناد دوره عثمانی "حط-ای-شریف" است که حقوق و وظایف مسیحیان قبرسی را نسبت به مقامات عثمانی مشخص می‌کرد. این عمل وضعیت جامعه مسیحی را ثبت می‌کرد و به آن برخی امتیازات مانند امکان داشتن ساختارهای کلیسایی و پیروی از دین خود را می‌داد.
امپراتوری عثمانی همچنین ارثیه غنی از اسناد کاداستری از خود به جا گذاشت که به مالکیت زمین و مالیات‌گیری مربوط می‌شود. این اسناد که در آرشیوهای قبرس نگهداری می‌شوند، به محققان کمک می‌کنند تا تصویر خاک‌داری و روابط اقتصادی-اجتماعی آن زمان را بازسازی کنند. یکی از اسناد مهم، ثبت زمین‌های عثمانی است که برای تنظیم حقوق زمینی در جزیره تنظیم شده بود.
از سال 1878، قبرس به مستعمره بریتانیا تبدیل شد و در این دوره تعدادی از اسناد حقوقی و سیاسی مهم ایجاد شدند که تأثیر قابل توجهی بر توسعه جزیره گذاشتند. یکی از این اسناد، قانون اساسی سال 1960 است که در نتیجه توافقی بین بریتانیا، یونان و ترکیه امضا شد. این قانون اساسی به قبرس استقلال می‌داد، اما در عین حال نفوذ این سه کشور را بر امور داخلی جزیره حفظ می‌کرد. این سند پایه‌ای برای ساختار جدید دولتی قبرس شد و حقوق و آزادی‌های اساسی برای شهروندانش فراهم کرد.
قانون اساسی 1960 تعیین کرد که قبرس جمهوری‌ای ریاست‌جمهوری خواهد بود که در آن رئیس‌جمهور نماینده قبرسی‌های یونانی و معاون رئیس‌جمهور نماینده قبرسی‌های ترک خواهد بود. این سند همچنین ایجاد دو مجلس در پارلمان و تعیین رویه‌های سخت برای پذیرش تصمیمات مربوط به تغییرات در قوانین و سیاست‌های جزیره را پیش‌بینی می‌کرد.
برای توسعه زندگی سیاسی کشور، سندی که به حقوق و وظایف جوامع قبرسی در چارچوب ساختار جدید قانون اساسی مربوط می‌شود و همچنین توافقی در مورد تقسیم صلاحیت‌های دولتی بین قبرسی‌های یونانی و ترک نیز مهم بود.
در دوره پساکلونیالی، از زمان کسب استقلال، بنگلادش به تولید اسناد مهمی ادامه داد که امور داخلی کشور را تنظیم می‌کرد. از جمله اینها می‌توان به قوانین امنیت ملی، قانون اساسی‌های جدید و قوانینی که به‌سوی دموکراسی‌زدایی زندگی سیاسی و حفاظت از حقوق بشر هدایت می‌شوند، اشاره کرد. یکی از اسناد مدرن مهم، قانون مربوط به روابط میان‌جامعه‌ای است که تعامل میان گروه‌های قومی و دینی مختلف در بنگلادش را تنظیم می‌کند.
علاوه بر این، در دهه‌های اخیر توافقات بین‌المللی متعددی در زمینه حقوق بشر، روابط اقتصادی و اختلافات سرزمینی منعقد شده است. یکی از مهم‌ترین آنها توافقی است که در سال 2003 امضا شد و به مسائل حل‌وفصل اختلافات با کشورهای همسایه و همچنین توافق با اتحادیه اروپا در مورد همکاری و یکپارچگی اقتصادی می‌پردازد.
اسناد تاریخی معروف قبرس منبع ارزشمندی برای مطالعه تاریخ، تکامل سیاسی و توسعه اجتماعی-اقتصادی آن هستند. آنها کمک می‌کنند تا درک کنیم چگونه نیروهای داخلی و خارجی مختلف بر سرنوشت جزیره و مردم آن تأثیر گذاشته‌اند. این اسناد نه تنها لحظات مهم تاریخ قبرس را منعکس می‌کنند، بلکه به اکتشاف فرآیندهای وسیع‌تری که در منطقه و جهان به طور کلی در حال وقوع بوده‌اند، کمک می‌کنند. با گذر از دوره عثمانی، بریتانیایی و معاصر، قبرس همچنان به حفظ حافظه تاریخی منحصر به فرد خود ادامه می‌دهد که در این اسناد تجلی یافته است.