دانشنامه تاریخی
قبرس جزیرهای است با تاریخ غنی و میراث فرهنگی که تحت تأثیر تمدنها و ملتهای مختلفی مانند یونانیها، ترکها، رومیها و بیزانتینها شکل گرفته است. سنتها و آداب ملی قبرس ریشههای عمیقی دارند و نقش مهمی در زندگی روزمره ساکنان آن ایفا میکنند. فرهنگ قبرسی با ترکیبی از تأثیرات شرقی و غربی مشخص میشود که در جشنها، موسیقی، رقصها، آشپزی و سایر جنبههای زندگی منعکس شده است. در این مقاله به جنبههای کلیدی سنتها و آداب ملی قبرس پرداخته میشود که همچنان در جامعه مدرن زندگی و توسعه مییابند.
در قبرس جشنهای زیادی وجود دارد که با سنتهای مذهبی و فرهنگی ارتباط دارد. یکی از مهمترین جشنها عید پاک است که با شکوه خاصی هم در میان یونانیهای قبرسی و هم ترکهای قبرسی جشن گرفته میشود. در آستانه عید پاک، قبرسیها مراسم و آیینهای زیادی از جمله شامهای جشن، اجراهای موسیقی و رقصها برگزار میکنند. در روزهای عید پاک، خانهها با گلها تزیین میشوند و میزهای جشن پر از غذا، بهویژه غذاهای سنتی مانند "ماگالوژی" (گوشت بره با برنج) و "فورنی" (خمیر با عسل و مغزها) میباشد.
جشن مهم دیگر روز سنت جورج است که در ماه مه جشن گرفته میشود. در این روز، مسیحیان قبرسی به کلیساها زیارت میکنند و همچنین جشنهای مردمی را با رقص، آواز و بازارهای محلی برگزار میکنند. همچنین فستیوالهای تئاتر و موسیقی، مانند فستیوال بینالمللی در نیکوزیا و نمایشهای تئاتری، از دیگر رویدادهای مهم در زندگی فرهنگی جزیره به شمار میروند که شرکتکنندگان و تماشاگران زیادی را از سرتاسر جهان جذب میکنند.
زندگی مذهبی در قبرس از اهمیت زیادی برخوردار است و بیشتر سنتها و آداب با مسیحیت مرتبط هستند. دین اصلی، مسیحیت ارتدکس است که تأثیر زیادی بر زندگی روزمره قبرسیها دارد. مهمترین جشنهای کلیسایی شامل کریسمس، عید پاک و روزهای مقدس دیگر هستند که با مراسم متنوعی همراه هستند. در کریسمس، قبرسیها معمولاً دور یک شام خانوادگی بزرگ جمع میشوند که در آن غذاهای سنتی مانند "کورتبات" (پیشغذای گوشتی) و "کالانجی" ( شیرینی با عسل) سرو میشود.
از سوی دیگر، آداب مذهبی ترکهای قبرسی نیز ارتباط نزدیکی با اسلام دارند. عید قربانی، که در آن مسلمانان حیوانی قربانی میکنند، در جامعه ترک اهمیت زیادی دارد. در این روز خانوادهها دور هم جمع میشوند تا جشن بگیرند و همچنین گوشت را با نیازمندان تقسیم کنند. همچنین مهم هستند جشنها مانند رمضان که در طی آن روزهی سختی برگزار میشود.
آشپزی قبرس ترکیبی از سنتهای مدیترانهای، خاورمیانهای و یونانی است. این آشپزی با تنوع و ظرافت طعمها مشخص میشود که ناشی از موقعیت جغرافیایی جزیره و بسیاری از تأثیرات فرهنگی است. یکی از معروفترین غذاها "سوفلاکی" است — گوشتی که روی آتش کباب میشود. همچنین غذاهای تهیه شده از گوشت بره مانند "موتا" (گوشت بره با سبزیجات) و غذاهای دریایی، از جمله "سواچه" (غذاهای دریایی مارینه شده) و "هوری" (ماهی سرخکرده) نیز محبوبند.
دسرها نیز بخشی جدایی ناپذیر از آشپزی قبرسی هستند، مانند "لونکومه" (شیرینی میوهای) و همچنین پایها و نانهای سنتی. یکی از محبوبترین دسرها "باکلاوا" است، شیرینیای که با عسل و مغزها پر شده است. آشپزی قبرسی همچنین به خاطر پنیرهای خود مانند "هالوومی" شناخته شده است — پنیر سفتی که معمولاً در سالادها یا بر روی آتش کباب میشود.
رقص و موسیقی بخشی مهم از سنت فرهنگی قبرس هستند. رقص سنتی قبرسی "سیرتاکی" نامیده میشود. این رقص در گروهی اجرا میشود و حرکات آن همراه با موسیقی است که شامل سازهای سنتی همچون لیره (ساز زهی)، طبل و فلوت میباشد. رقص "سیرتاکی" نماد وحدت و هماهنگی اجتماعی است و اغلب در مراسم اجتماعی مانند عروسیها و جشنها اجرا میشود.
موسیقی در قبرس تأثیرات متنوعی دارد، از موسیقی کلاسیک یونانی تا ملودیهای ترکی. یکی از معروفترین ژانرهای موسیقی "لایکوس" است که ترکیبی از ملودیهای محلی و مدرن است. در دهههای اخیر، محبوبیت موسیقی پاپ قبرسی و موسیقی رپ نیز افزایش یافته است.
عروسیها در قبرس یک رویداد مهم هستند که پر از سنتها و آداب هستند. عروسی سنتی قبرسی شامل چندین مرحله است، از نامزدی تا جشن و ضیافت که ممکن است چندین روز به طول بینجامد. یکی از آداب عروسی بسیار محبوب، تبادل حلقهها بین عروس و داماد است. همچنین در روز عروسی، مراسم "هدایا" برگزار میشود که در آن بستگان و دوستان به داماد و عروس هدایا و لباسهای نمادین تقدیم میکنند.
پس از مراسم ازدواج، معمولاً یک جشن بزرگ با موسیقی و رقص برگزار میشود. یکی از غذاهای عروسی سنتی محبوب "هالوومی" سرخکرده روی آتش است. پس از عروسی، عروس و داماد همچنین اغلب یک ماه عسل میگذرانند که ممکن است از چند روز تا یک هفته به طول بینجامد.
سنتها و آداب ملی قبرس ترکیبی بینظیر از تأثیرات فرهنگی مختلفی هستند که از نقاط مختلف جهان به این جزیره آمدهاند. آیینهای مذهبی، جشنهای مردمی، موسیقی، رقص و آشپزی — همه اینها بخشی جدایی ناپذیر از هویت قبرسی را تشکیل میدهند. با وجود تغییرات خارجی و تأثیرات فرهنگهای معاصر، قبرسیها سنت غنی خود را حفظ کرده و به تاریخ و میراث خود افتخار میکنند. این سنتها همچنان پایه و اساس زندگی در جزیره را تشکیل میدهند و مردم را در تلاش برای حفظ و انتقال فرهنگ خود به نسلهای آینده متحد میسازند.