دانشنامه تاریخی
سیستم دولتی قبرس مسیر طولانی و پیچیده ای از تکامل را گذرانده است که منعکس کننده تغییرات تاریخی، تحولات اجتماعی و آشفتگی های سیاسی است که در جزیره رخ داده است. از زمان شکل گیری خود به عنوان بخشی از تمدن های مختلف، از جمله یونان باستان، امپراتوری روم، بیزانس و امپراتوری عثمانی، تا کسب استقلال در سال 1960 و برقراری سیستم جمهوری مدرن، قبرس همیشه در تقاطع فرهنگ ها و تأثیرات سیاسی مختلف قرار داشته است.
در باستان، قبرس بخشی از امپراتوری ها و پادشاهی های مختلف بود، از دولت های اولیه مانند کوش و هیتی ها تا وضعیت مهم خود در امپراتوری روم. در این دوره، جزیره به چندین پادشاهی مستقل تقسیم شده بود که تحت تأثیر فنیقی ها و یونانی ها وجود داشتند. در قرن ششم قبل از میلاد، جزیره به مرکز تجاری و فرهنگی مهمی تبدیل شد و حکمرانان آن بخشی از سیستم سیاسی یونانی شدند.
پس از فتح جزیره توسط رومیان در سال 58 قبل از میلاد، قبرس به عنوان یک استان رومی شناخته شد. در این دوره، جزیره به مرکزی برای اداری متحد تبدیل شد و رومیان زیرساخت های دولتی قوی ای از جمله سیستم مالیاتی و شبکه جاده ها ایجاد کردند. در عین حال، جزیره فرهنگ و ویژگی های مدیریتی خود را حفظ کرد و تحت قوانین و سیاست های رومی قرار گرفت.
زمانی که امپراتوری روم به دو بخش تقسیم شد، قبرس به کنترل بیزانس درآمد. دوره بیزانس از 330 تا 1191 میلادی زمانی بود که در آن ویژگی مسیحی سیستم دولتی در جزیره تقویت شد. بیزانسی ها به طرز فعالی ساختارهای اداری محلی را توسعه دادند، کلیساها، صومعه ها و قلعه ها را ساختند. امپراتوران بیزانس جزیره را از طریق فرمانداران اداره می کردند و بر اقتصاد، کشاورزی و ارتش کنترل داشتند. در طی این دوره، قبرس به یک مرکز مهم مسیحی تبدیل شد و بسیاری از حکمرانان محلی مشارکت فعالی در زندگی کلیسایی داشتند.
در سال 1191، پس از حکمرانی کوتاه مدت آنگلو-نورمن ها، جزیره به بخشی از پادشاهی لوزینیان تبدیل شد که توسط صلیبیان تأسیس شده بود. حکمرانان از خاندان لوزینیان مدل حکومتی غربی-اروپایی را به ارمغان آوردند که شامل سیستم فئودالی با املاک و واسیلیت بود. در این دوره، قبرس به مرکز مهمی در جهان مسیحی تبدیل شد و پادشاهان جزیره نقش قابل توجهی در وقایع صلیب ها ایفا کردند.
پس از آن، جزیره در سال 1571 به بخشی از امپراتوری عثمانی تبدیل شد. عثمانی ها سیستم حکومتی را سازماندهی کردند و جزیره را به نواحی اداری تقسیم کردند که در آن رهبران محلی مطابق با قوانین اسلامی اداره می کردند. این دوره زمانی بود که نظم جدیدی در قبرس برقرار شد و روابط اجتماعی تحت قدرت اسلامی تنظیم شد، هرچند که اکثریت جمعیت مسیحی باقی ماندند.
امپراتوری عثمانی نقش تعیین کننده ای در تکامل سیستم دولتی قبرس ایفا کرد. جزیره بیش از 300 سال (1571-1878) بخشی از امپراتوری عثمانی باقی ماند. در این دوره، اداره جزیره در دستان سلطان عثمانی و نمایندگان منصوب او - بیگ ها و پاشاها متمرکز بود. سیستمی از قدرت نظامی و مدنی ایجاد شد که در آن ساکنان مسلمان نقش کلیدی در زندگی سیاسی ایفا کردند، در حالی که مسیحیان قبرسی می توانستند سمت های اداری محلی را در اختیار داشته باشند.
تقسیم اداری جزیره شامل چندین منطقه عمده بود و قدرت بر اساس سیستم مالیاتی و حکومتی عثمانی استوار بود. با اینکه کنترل امپراتوری عثمانی به مدت طولانی ادامه داشت، قبرس ساختار اجتماعی منحصر به فرد خود را حفظ کرد، جایی که دو قوم عمده - قبرسی های یونانی و قبرسی های ترک - در شرایط تقسیم شده زندگی سیاسی وجود داشتند.
در سال 1878، قبرس به عنوان اجاره به امپراتوری عثمانی از سوی بریتانیا سپرده شد. در سال 1914 و پس از آغاز جنگ جهانی اول، بریتانیا جزیره را الحاق و آن را به مستعمره بریتانیا تبدیل کرد. این دوره یکی از مراحل مهم در تاریخ قبرس بود، زمانی که تحولات سیاسی و اجتماعی آغاز شد. بریتانیا سیستم اداری خود را برقرار کرد و سیستم اداری عثمانی را با مقام های بریتانیایی جایگزین کرد. سیستم مدیریتی بریتانیا بر مالیات کارآمد و بازسازی اجتماعی متمرکز بود که به طور قابل توجهی ماهیت ساختار دولتی قبرس را تغییر داد.
در عین حال، قبرسی ها آغاز به مبارزه برای استقلال کردند و به دنبال ایجاد یک دولت ملی بودند. در سال 1955، سازمان EOKA تأسیس شد که هدف آن پایان دادن به سلطه بریتانیا و ادغام با یونان بود. این مبارزه منجر به درگیری ها و نبردهای شدید شد و تنها در سال 1960 توافقی به امضا رسید که به استقلال قبرس منجر شد.
قبرس در سال 1960 با امضای توافقنامه لندن به عنوان یک کشور مستقل شناخته شد و وضعیت آن به عنوان جمهوری مستقل تعیین شد. مرحله جدیدی در تکامل سیستم دولتی با تاسیس سیستم ریاست جمهوری مشخص شد. کشیش مکاریوس III به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد که نماد استقلال جزیره بود. سیستم دولتی جدید شامل تقسیم دو طرفه قدرت بین قبرسی های یونانی و ترک بود که ثبات سیاسی را فراهم می کرد، اما همچنین پایه ای برای درگیری های بعدی ایجاد کرد.
تناقضات بین دو گروه اصلی قومی منجر به تهاجم ترکیه در سال 1974 شد که پس از کودتایی که مورد حمایت یونان قرار داشت، انجام شد. این رویداد منجر به تقسیم جزیره به دو بخش شد که تأثیر عمیقی بر سیستم سیاسی قبرس گذاشت. جمهوری قبرس به حیات خود در بخش جنوبی جزیره ادامه داد، در حالی که بخش شمالی به اشغال ترکیه درآمد و به عنوان جمهوری ترکی قبرس شمالی اعلام استقلال کرد که مورد شناسایی جامعه بین المللی قرار نگرفت.
در عصر مدرن، جمهوری قبرس به عنوان یک کشور مستقل که به اتحادیه اروپا نگاه دارد، به رشد خود ادامه می دهد و در سال 2004 به آن پیوسته است. با این حال، درگیری سیاسی و تقسیم جزیره همچنان جنبه مهمی از سیستم دولتی است. جمهوری قبرس یک دموکراسی ریاست جمهوری با سیستم چند حزبی می باشد که در آن رئیس جمهور نقش کلیدی در اداره کشور ایفا می کند و پارلمان قوانین را تصویب می کند و قدرت اجرایی را کنترل می کند.
با وجود تلاش های متعدد برای حل درگیری و ادغام جزیره، تقسیم بین قبرسی های یونانی و ترک همچنان چالش اصلی سیاسی و اجتماعی برای قبرس باقی مانده است. با این حال، جمهوری قبرس به توسعه استراتژی هایی برای تقویت موقعیت بین المللی خود و ثبات داخلی ادامه می دهد.
تکامل سیستم دولتی قبرس نتیجه فرایندهای تاریخی پیچیده و تأثیرات خارجی متعدد است. از دوران باستان و بیزانس تا دوره امپراتوری عثمانی، حکومت بریتانیا و استقلال مدرن، قبرس از تغییرات متعددی عبور کرده است که هر کدام اثر خود را بر سیستم دولتی آن گذاشته است. امروز جمهوری قبرس به عنوان یک کشور مستقل به رشد خود ادامه می دهد، هرچند که مشکل تقسیم جزیره همچنان یک مسأله سیاسی مهم باقی مانده است. تاریخ قبرس نشان می دهد که چگونه عوامل ژئوپولیتیک، قومی و فرهنگی بر سیستم دولتی تأثیر می گذارند و آن را در طول قرن ها شکل می دهند و تغییر می دهند.