دانشنامه تاریخی
عصر اسلامی در عراق از قرن هفتم آغاز شد، زمانی که فاتحان عرب ایمان اسلامی را در سرتاسر منطقه گسترش دادند. از آن زمان، عراق به یکی از مراکز کلیدی تمدن اسلامی تبدیل شد و تأثیری بر فرهنگ، علم و سیاست نه تنها در جهان عرب، بلکه فراتر از آن گذاشت. مراحل عصر اسلامی رویدادهای تاریخی مهمی را در بر می‌گیرد، مانند فتح عرب، تأسیس خلافت‌ها، شکوفایی فرهنگی و تغییرات سیاسی پیچیده.
فتح عرب عراق در سال 634 با نبرد قادسیه آغاز شد، جایی که ارتش عرب بر نیروهای فارسی پیروز شد. این رویداد آغازگر یک فرایند طولانی فتح بود که تا سال 651 به پایان رسید. با سقوط امپراتوری ساسانی، عراق بخشی از جهان اسلامی شد و به خلافت عربی پیوست.
با شکل‌گیری خلافت‌های اولیه، مانند خلافت‌های راشدین (632-661) و خلافت اموی (661-750)، عراق به یک مرکز اداری و فرهنگی مهم تبدیل شد. شهر کوفه یکی از اولین پایتخت‌های خلافت و محلی بود که هویت اسلامی جدیدی شکل می‌گرفت.
از قرن هشتم، عراق به مرکز عصر طلایی اسلام تبدیل شد. این دوره با توسعه فرهنگی، علمی و اقتصادی قابل توجهی مشخص شد. بغداد، که در سال 762 تأسیس شد، پایتخت خلافت عباسی و یکی از بزرگترین شهرهای جهان شد.
در بغداد مؤسسات علمی و فرهنگی مشهوری مانند بیت‌الحکمه شکل گرفت، جایی که دانشمندان از سرتاسر جهان اسلامی برای مطالعه، ترجمه و توسعه دانش گردهم می‌آمدند.
دانشمندان اسلامی سهم قابل توجهی در زمینه‌های مختلف علم، از جمله ریاضیات، نجوم، پزشکی و فلسفه داشتند. آثار دانشمندانی مانند الخوارزمی، فارابی و ابن‌سینا پایه‌گذار توسعه علمی بعدی در اروپا و آسیا شد.
از اواخر قرن نهم، ناپایداری سیاسی در عراق آغاز شد. تقسیم خلافت به دودمان‌های مختلف، مانند طولونیان و سامانیان، به تکه‌تکه شدن قدرت منجر شد. در سال 1258، بغداد توسط نیروهای مغول تحت رهبری هلاکو خان تصرف شد که منجر به ویرانی شهر و سقوط خلافت عباسی شد.
حمله مغول یک رویداد تراژیک برای عراق بود که پس از آن دوره‌ای از ویرانی و سقوط آغاز شد. اما حتی در این زمان سخت، فرهنگ اسلامی به حفظ و رشد خود ادامه داد و مسیرهای جدیدی در هنر و علم ایجاد کرد.
از قرن شانزدهم، عراق بخشی از امپراتوری عثمانی شد. دوره عثمانی بیش از سه قرن به طول انجامید و تأثیر قابل توجهی بر توسعه فرهنگی و اجتماعی منطقه گذاشت. بغداد دوباره به یک مرکز مهم تبدیل شد که در آن فرهنگ‌ها و سنت‌های مختلف در هم تنیده شدند.
زیر سلطه عثمانی، عراق مکانی شد که گروه‌های مختلف دینی و قومی در آن همزیستی داشتند. این تنوع به تبادل فرهنگی کمک کرد، که در معماری، ادبیات و هنر منعکس شده است.
قرن بیستم زمان تغییرات قابل توجهی برای عراق بود. پس از جنگ جهانی اول و فروپاشی امپراتوری عثمانی، عراق به یک قلمرو تحت قیمومیت بریتانیای کبیر تبدیل شد. در سال 1932، عراق استقلال خود را به دست آورد، که آغازگر مرحله جدیدی در تاریخ آن بود.
اسلام همچنان نقش مهمی در زندگی مردم عراق دارد. سنت‌های اسلامی، شیوه‌های فرهنگی و مراسم دینی از جنبه‌های مهم زندگی روزمره باقی‌مانده‌اند. عراقی‌های معاصر هنوز در حال مبارزه با پیامدهای درگیری‌ها و ناپایداری سیاسی هستند و در عین حال هویت اسلامی خود را حفظ می‌کنند.
عصر اسلامی در عراق اثر عمیقی بر تاریخ بشریت گذاشته است. این دوره زمانی برای شکوفایی فرهنگی، کشفیات علمی و تغییرات سیاسی بود. عراق، به عنوان مرکز تمدن اسلامی، بر توسعه فرهنگ، علم و سیاست نه تنها در جهان عرب، بلکه فراتر از آن تأثیر گذاشته است. میراث عصر اسلامی همچنان در قلب عراقی‌ها زنده است و هویت و جامعه آن‌ها را شکل می‌دهد.